We kennen als gemeente directe borgstellingen en achtervang. Bij directe borgstellingen staat de gemeente voor geldgevers borg voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen voor een derde partij. Deze leningen zijn veelal aangetrokken voor activiteiten in het verlengde van de gemeentelijke, publieke taak. Bij gemeenschappelijke regelingen is het risico beperkt. Ingeval van een financieel probleem zal onder andere naar taakstellingen en deelnemersbijdragen gekeken moeten worden.
Sport
De meeste risico's bevinden zich nog steeds in de sportsector, onder andere door dalende inkomsten (minder leden, corona-effecten), sterk stijgende "vrijwilligers"- en huisvestingslasten, inkoopkosten, onvoldoende reserveringen voor de toekomst en soms ook instabiliteit bij het verenigings- of stichtingsbestuur. Begin 2026 is er voor sportinstellingen €3,3 miljoen aan gemeentelijke garanties aan banken en is er voor circa €6,7 miljoen leenschuld aan de gemeente.
Indirecte garanties
Bij indirecte garanties en borgstellingen is sprake van een achtervangpositie voor een borginstelling. De grootste is het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Gemeenten en het Rijk hebben een achtervangovereenkomst met het waarborgfonds gesloten. Op basis van deze overeenkomst kan het waarborgfonds een beroep doen op de gemeente en het Rijk wanneer zij in liquiditeitsproblemen komt.
De achtervang Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) houdt in dat de gemeenten en het Rijk een belangrijke rol spelen in de zekerheidsstructuur van het waarborgfonds. Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen de laagste rente lenen. Bij de achtervangconstructie WSW staat het WSW bij aanspraken van banken primair zelf garant en zal zij de betalingsverplichtingen inzake de geborgde leningen van een in problemen geraakte corporatie overnemen. Als het WSW zelf onvoldoende geld heeft, dragen eerst de landelijke corporaties collectief bij. Aansluitend kan de achtervangers worden gevraagd om renteloze leningen te verstrekken, om aan de betalingsverplichtingen te kunnen blijven voldoen. Vervolgens kan worden overgegaan tot verkoop/executie van vastgoed. WSW streeft er bij haar toezichtbeleid naar om het betaalrisico voor gemeenten maximaal 1% te laten zijn. De gemeente beschouwt het achtervang-garantierisico WSW als uiterst gering. Naast het WSW zijn er onder andere waarborgfondsen voor sport (Stichting Waarborgfonds voor de Sport, SWS) en zorg (Waarborgfonds voor de zorg, WfZ). Het saldo WSW is aangepast aan de hand van de informatie uit het tussentijds leningenoverzicht. Deze informatie is vanuit het WSW in juli 2024 ontvangen.
In 2024 heeft HVC in overleg met aandeelhouders besloten om het investeringsvolume onder garantie te verhogen naar maximaal 975 miljoen euro ofwel (toen) 222.000 euro per aandeel om met name nieuwe warmte-investeringen mogelijk te maken. Aanvullend is besloten dat correcties op dit totaalbedrag mogen worden toegepast vanwege inflatie en nieuwe toetredende aandeelhouders. Warmtelevering komt via de nieuwe conceptwetgeving onder toezicht van de ACM. HVC zal uitgaan van tenminste sluitende businesscases. De bedrijfsresultaten en –prognoses zijn verbeterd. Daarmee rekening houdend en aannemende dat voor CO2-afvang voldoende rijkssubsidie komt is er bij HVC momenteel geen groot garantierisico. Als dit verandert zal eerst onder andere naar tarieven gekeken moeten worden. Daarnaast speelt het effect van belangverwatering vanwege de mogelijke toetreding van gemeente Utrecht als aandeelhouder; al dan niet met andere Utrechtse gemeenten, die daarover in 2026 een besluiten verwacht(en) te nemen. Zonder nadere specifieke afspraken betekent dit ook dat het bedrag aan garantierisico, alsook de provisie-inkomst wellicht de komende tijd nog verlaagt.
De verwachting van de ontwikkeling van de borgstellingen van Dordrecht gedurende 2026 is als volgt:
| Bedragen x € 1.000 | ||
---|---|---|---|
Vorm | 1-1-2026 | 31-12-2026 | % per eind 2026 |
Directe borgstellingen | |||
HVC Alkmaar (getrapt via GR Gevudo) | 20.659 | 20.659 | 2,9% |
Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A. | 6.925 | 6.757 | 0,9% |
Sportverenigingen en stichtingen | 3.267 | 2.959 | 0,4% |
30.851 | 30.375 | 4,2% | |
Achtervang | |||
WSW (woningcorporaties) | 684.905 | 684.905 | 95,8% |
TOTAAL | 715.756 | 715.280 | 100,0% |