Paragrafen

Kerncijfers
Het areaal bestaat uit waterbodems, kademuren, diverse constructies en meer. Onderstaande tabel geeft hiervan de hoeveelheden en/of oppervlakten weer.

Kwaliteitsniveau
Water speelt een centrale rol in de geschiedenis en identiteit van Dordrecht en is diep verweven met het karakter van de stad. Dordrecht profileert zich nadrukkelijk als stad van, met en aan het water. Om dit positieve, watergebonden imago te behouden en te versterken, is het van groot belang dat de havens goed worden beheerd en onderhouden. Ze dragen immers direct bij aan de uitstraling en belevingswaarde van Dordrecht als waterstad.

De beleidsvisie voor de havens is richtinggevend voor het assetmanagementbeleid. De ambities zijn gericht op een optimaal en toekomstbestendig gebruik van havens en kades, met als uitgangspunt het versterken van Dordrecht als (samen) Stad aan het Water. Veiligheid voor weg- en waterverkeer, bewoners en bezoekers staat hierbij centraal, met nadruk op constructieve veiligheid. Hiervoor is een inspectie- en meetregime opgezet waarmee de staat van de kades en steigers wordt gemonitord.

Naast technische kwaliteit spelen ook de inrichting, beeldkwaliteit en belevingswaarde een belangrijke rol, gezien de prominente bijdrage van havens en kades aan het historische stadsbeeld. De principes schoon, heel, veilig krijgen extra aandacht, omdat deze locaties fungeren als het visitekaartje van de stad. Het Steiger- en Halteerplan draagt bij aan een verbeterde toegankelijkheid en functionaliteit van de steigers.

Onderhoud wordt efficiënt uitgevoerd op basis van een meerjarig onderhoudsplan. Meldingen van inwoners en gebruikers worden zo snel mogelijk opgepakt via de wijklijn. Bij het onderhoud wordt ingezet op duurzaamheid: deelvervanging, hergebruik van materialen en toepassing van nieuwe materialen met een lange levensduur of duurzaam productieproces. Zo worden bijvoorbeeld alleen de aangetaste bovendelen van meerpalen vervangen, terwijl het onderwaterdeel behouden blijft. Oude basaltblokken, breuksteen en meerpalen worden hergebruikt; sommige meerpalen krijgen een tweede leven als zitbank.

De onderhoudstoestand van het huidig areaal kan als volgt worden weergegeven:

Kademuren
Het onderhoud aan de kademuren in Dordrecht wordt uitgevoerd volgens een vastgesteld inspectieplan. Jaarlijks vinden metingen en technische inspecties plaats om de staat van de fundering en de kademuur te beoordelen. Deze inspecties zijn bedoeld om tijdig inzicht te krijgen in de noodzaak voor groot onderhoud of vervanging. Sinds 2024 is Dordrecht aangesloten bij de City Deal Tijdloze Grachten. Binnen dit samenwerkingsverband werken gemeenten, rijksoverheid, maatschappelijke partners en het bedrijfsleven samen aan het behoud van leefbare en aantrekkelijke grachten. Door kennisdeling, innovatie en opschaling ontstaan nieuwe methoden en technieken die bijdragen aan het verlengen van de levensduur van kademuren. Ook het kennisnetwerk binnen de City Deal levert waardevolle informatie op, zoals nieuwe toetsingsmethodes die minder ingrijpende maatregelen mogelijk maken.

Bij het opstellen van de Perspectiefnota 2026 is geconstateerd dat, na enkele grote vervangingsprojecten, de meest kritische kademuren inmiddels zijn aangepakt. De focus verschuift nu naar instandhouding en levensduurverlenging. Daarbij wordt gerichter gekeken naar het specifieke probleem per locatie, zoals de staat van de funderingspalen, het onderloopsheidsscherm of het metselwerk, en wordt gezocht naar passende oplossingen.

Waterbodems
Tot 2028 wordt een structureel baggerprogramma uitgevoerd om de bevaarbaarheid van de havens te waarborgen. Dit programma is gebaseerd op onderhoudspeilingen en meldingen van ondieptes, die vooral in de jachthavens voor problemen zorgen.

Walstroomkasten
Walstroomkasten spelen een belangrijke rol in de verduurzaming van de havenfaciliteiten en dragen bij aan het verminderen van milieubelasting. Veel van deze kasten zijn echter verouderd, wat gevolgen heeft voor de exploitatie, de bijdrage van gebruikers en de financiële huishouding. Een evaluatie van de kasten, inclusief software, contracten, organisatie en exploitatie, is noodzakelijk. De meeste storingen worden veroorzaakt door verouderde digitale onderdelen, zoals modems en software, die niet altijd snel kunnen worden vervangen. Totdat de vernieuwing is doorgevoerd, kan het voorkomen dat schippers geen gebruik kunnen maken van walstroom en hun aggregaten moeten inschakelen. Dit speelt onder andere bij kasten aan de Buitewalevest, Merwekade, Buiten- en Binnenkalkhaven, Wolwevershaven, Riedijkshaven, Bom- en Leuvehaven, Wantijkade en de Touwslagerstraat. Inmiddels is gestart met het vervangen van een groot aantal modems.

Afmeervoorzieningen
De afmeervoorzieningen van de waterbus naderen het moment waarop groot onderhoud nodig is. Vanwege de nog onzekere toekomst van de waterbus is ervoor gekozen dit onderhoud voorlopig uit te stellen, in afwachting van nadere duidelijkheid vanuit de provincie. Zodra er meer zekerheid is over de continuïteit van de waterbus, wordt beoordeeld of de investering in groot onderhoud passend en verantwoord is.

Actualiteit (beheer)plannen
In 2020 is de beleidsvisie 'Dordtse binnenhavens' vastgesteld. Deze visie richt zich op diverse aspecten die bijdragen aan de versterking van de binnenhavens. Het gaat daarbij om het vergroten van de zichtbaarheid en beleefbaarheid van de havens, het stimuleren van maritiem toerisme, het verbeteren van de bereikbaarheid en toegankelijkheid, en het optimaliseren van verbindingen over het water. Daarnaast wordt ingezet op veilig gebruik van het water, het bevorderen van duurzaam vervoer en het versterken van de economische positie van de binnenhavens. Ook vergroening op en langs het water maakt onderdeel uit van deze integrale benadering.

Met deze aanpak wordt niet alleen gestreefd naar het waarborgen van de functionaliteit en veiligheid van de binnenhavens, maar ook naar het vergroten van hun aantrekkelijkheid en economische vitaliteit. Dit draagt bij aan een duurzame en toekomstbestendige ontwikkeling van de binnenhavens, in lijn met de bredere stedelijke ambities en beleidsdoelstellingen.

Financiën

Wat gaan we doen in 2026?

1. Baggeren havens Plan Tij en Vlijgebied (ca 24.000m3).
2. Baggeren Wolwevershaven (ca 4.700m3).   
3. Onderhoud vloeipalen in de Wijnhaven en Voorstraathaven, schilderwerk en vervanging.
4. Vervangen kademuur Kraansteiger.
5. Reparatie scherm kademuur Wolwevershaven.  
6. Upgrade walstroomkasten en waar nodig uitbreiden.
7. Groot onderhoud waterbus ponton Hooikade.