Begrotingsprogramma structuur
In de nota Kiezen, Sturen en Verantwoorden 2022-2026 , vastgesteld op 5 juli 2022, zijn de zes begrotingsprogramma's benoemd waarmee deze raads- en collegeperiode wordt gewerkt. De begrotingsprogramma's zijn:
- Bestuurlijk en Ondersteunend Dordrecht.
- Levendig, Leefbaar en Veilig Dordrecht.
- Groen, Duurzaam en Ruimtelijk Dordrecht.
- Gezond, Sociaal en Zorgzaam Dordrecht.
- Lerend en Ondernemend Dordrecht.
- Bouwend en Bereikbaar Dordrecht.
De zes begrotingsprogramma's zijn vervolgens opgebouwd langs zogenaamde 'Wat/Welke-vragen', die te raadplegen zijn door op het begrotingsprogramma te klikken:
- Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen?
- Wat willen we bereiken?
- Wat zijn de doelstellingen (met activiteiten voor 2026)?
- Welke verbonden partijen dragen bij?
- Wat zijn de indicatoren?
- Wat mag het kosten?
Via de opbouw van deze 'Wat/Welke-vragen' wordt informatie gefilterd van een relatief abstract niveau, zoals de vraag welke belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen van invloed zijn op het programma, tot een concreet niveau (wat gaan we doen in 2026 en wat kost het?).
Indicatoren
Elk begrotingsprogramma kent een set indicatoren. De 'basis' komt voort uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), dit is een vaste set verplichte beleidsindicatoren gehanteerd door het Rijk om de vergelijkbaarheid tussen gemeenten te bevorderen. Deze basis BBV-indicatoren zijn standaard onderverdeeld naar 'taakvelden', er is in de begroting een koppeling gemaakt tussen de taakvelden en de begrotingsprogramma's, waardoor deze nu een logische link vormen. Omdat de basis BBV-indicatoren voor elke gemeente gelijk zijn, hebben deze geen specifieke relatie met de Dordtse doelstellingen. Wel is een vergelijking opgenomen met het gemiddelde van de G40 gemeenten. Daarnaast zijn via de website www.waarstaatjegemeente.nl de BBV-indicatoren van Dordrecht per thema te vergelijken met een selectie naar keuze (onder andere landelijk, provinciaal niveau of regionaal niveau).
Aanvullende indicatoren
Naast de indicatoren van het BBV, zijn voor elk begrotingsprogramma ook aanvullende indicatoren opgenomen. Deze aanvullende Dordtse indicatoren komen voort uit de wens van de Auditcommissie om de informatievoorziening aan de gemeenteraad verder te verbeteren, zoals opgenomen in de nota Kiezen, Sturen en Verantwoorden 2022-2026 . In 2023 en 2024 is met de Auditcommissie, de ambtelijke ondersteuning en experts van het Onderzoekscentrum Drechtsteden (OCD) een intensief traject doorlopen om deze wens te concretiseren. Hierop zijn een twintigtal aanvullende indicatoren geselecteerd en uitgewerkt, en heeft het OCD in de zomer van 2024 een eerste 0-meting uitgevoerd. Dit voorjaar heeft het OCD een tweede meting uitgevoerd (de 2025 meting), deze gegevens zijn verwerkt in de Begroting 2026.
De kaders die voor deze aanvullende indicatoren zijn gemaakt hebben betrekking op:
- Het informatieniveau moet geschikt zijn voor de raad (niet tot op detailniveau, ook niet te abstract);
- Politiek onafhankelijk;
- Te gebruiken voor een langere periode (bijvoorbeeld 6 jaar);
- Een vergelijking van de data van de indicatoren te kunnen maken in de tijd, niet perse met andere gemeenten;
- De indicatoren waar mogelijk elk jaar te meten;
- Een beknopte set van indicatoren aan te houden (+/- 3 indicatoren per programma);
- Integreren in de Begroting 2025 (nulmeting) en verder, zoals nu in de Begroting 2026.
Onderzoeksverantwoording Stadsenquête 2025 van het OCD
Het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) heeft in 2024 een nulmeting uitgevoerd naar de aanvullende indicatoren, dit is toen deels gedaan met behulp van registratie gegevens (voor 8 indicatoren) en deels door vragenlijstonderzoek onder het bewonerspanel (voor 13 indicatoren). Voor de begroting van 2026 heeft het OCD wederom met behulp van een vragenlijstonderzoek deze gegevens gemeten, deze meting vond plaats in april/mei 2025. In deze Stadsenquête is een nieuwe en betere onderzoeksmethode gebruikt ten opzichte van de 0-meting in 2024. Hier is voor gekozen om een nog betrouwbaarder beeld te krijgen van wat inwoners van de stad vinden. Met behulp van deze nieuwe onderzoeksmethode zijn o.a. groepen zoals jongvolwassenen beter vertegenwoordigd dan in de eerdere 0-meting. Als gevolg van deze methodische wijziging kunnen de resultaten van deze meting uit 2025 niet altijd even goed vergeleken worden met de resultaten van de 0-meting uit 2024. Gevonden verschillen geven een indicatief beeld. Volgend jaar zal dezelfde methode gebruikt worden als in 2025. Vergelijken tussen 2026 en 2025 zal daarmee wel goed mogelijk zijn.
Wat mag het kosten?
Met het vaststellen van de begroting autoriseert de raad de totale lasten en de totale baten alsook de mutaties van reserves per programma (artikel 4 Financiële verordening Dordrecht ). Daarmee is het college bevoegd te handelen om uitvoering te geven aan de opgenomen activiteiten. Binnen de lasten en baten van het programma afzonderlijk is het college bevoegd verschuivingen aan te brengen. Wijzigingen van de begroting die het totaal van lasten, het totaal van baten en/of de mutatie van reserves veranderen, worden aan de raad voorgelegd.
Om meer inzicht te geven in wat er in de programmabegroting is opgenomen, is aanvullend:
- Inzicht gegeven in de kostensoorten waaruit de lasten bestaan;
- Een specificatie opgenomen van de productramingen waaruit een programma is opgebouwd (waarbij één product slechts in één programma voorkomt);
- Het totaal van het programma, uitgesplitst in lasten, baten en mutaties reserves (het autorisatie-niveau);
- In de bijlagen opgenomen een overzicht per taakveld per programma (wettelijk verplicht op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), waarbij één taakveld in meerdere programma's kan voorkomen).
Naast de programmabegroting autoriseert de raad de ramingen op de onderdelen algemene dekkingsmiddelen, overhead, vennootschapsbelasting en onvoorzien, die samen met de programmabegroting een sluitende begroting oplevert.