Inleiding
In de Begroting 2022 is op wens van de raad voor het eerst een Dashboard Agenda Dordrecht 2030 opgenomen. Dat geeft de raad twee keer per jaar een instrument om rondom die Agenda Dordt 2030 de grote hoofddoelstellingen te zien en de voortgang daarop. De grote projecten geven uitvoering aan de doelstellingen die benoemd zijn in de Agenda Dordrecht 2030 en in het Politiek Akkoord.
Het betrekken en informeren van de raad
Bij aanvang van een project wordt met een raadsvoorstel aan de raad gevraagd om de kaders vast te stellen. Over de voortgang wordt gerapporteerd middels raadinformatiebrieven. Indien de scope wijzigt, er meer financiële middelen nodig zijn of er een andere reden is die het nodig maakt om de kaders te wijzigen, volgt een separaat raadsvoorstel waarin de raad wordt gevraagd deze kaders opnieuw vast te stellen. Daarnaast wordt de raad over de grondexploitaties geïnformeerd bij de jaarlijkse prognose van het grondbedrijf.
Via de realisatiemonitor en bouwmonitor wordt de raad geïnformeerd over de stadsbrede woningbouwontwikkelingen.
In de Auditcommissie is meermaals gesproken over de wijze waarop de raad wordt geïnformeerd en in positie wordt gebracht in de sturing op grote projecten. Bij de behandeling van de Perspectiefnota 2025 is een motie aangenomen 'grip en sturing op risicovolle projecten', waarin de raad het college de opdracht heeft gegeven om te komen tot een set afspraken over de vorm en het moment van informatievoorziening van risicovolle projecten. Inmiddels heeft het College een voorstel aan de Raad aangeboden op welke wijze het College denkt de controlerende en kaderstellende rol van de raad bij risicovolle projecten te kunnen versterken. Het voorstel bevat een afwegingskader om de meest risicovolle projecten tijdig te kunnen aanwijzen en een voorstel voor een uniform format om het verloop en de uitvoering van de projecten te kunnen monitoren en op basis daarvan, waar nodig, de dialoog over sturing en beheersing te kunnen voeren. Het college heeft voorgesteld, dat met het vaststellen van de Regeling Risicovolle Projecten, de motie 'grip en sturing op risicovolle projecten' (M16, Perspectiefnota 2025) is afgedaan. Het doel is om in het najaar van 2025 met een eerste rapportage te komen voor de negen projecten die door het college als risicovol zijn aangemerkt.
De ambities van het college
College en raad hebben zich in de vorige raadsperiode al uitgesproken voor de groeiambitie. College en raad streven er naar om 11.000 woningen toe te voegen aan de bestaande woningvoorraad. Deze woningen zullen binnenstedelijk gerealiseerd worden. Deze groeiambitie heeft tot doel de sociaaleconomische positie van de stad te versterken en te voldoen aan de toenemende vraag naar woningen. In het Politiek Akkoord 2022-2026 wordt aan het bovenstaande een vervolg gegeven met nieuwe accenten. Zo zijn er vijf focuspunten benoemd:
1. Realisatie van meer betaalbare woningen in Dordrecht.
2. Forse ambities voor een duurzame en groene stad.
3. We gaan ons nog meer inzetten voor bestaanszekerheid en gelijke kansen.
4. We zetten ook deze periode in op groei van de economie en een gezonde arbeidsmarkt.
5. We zetten ons daarom in voor een veilige, leefbare en levendige stad.
Deze vijf focuspunten vormen de basis voor deze bestuursperiode waarbij we werken aan een sterke toekomst voor onze stad. Vanuit die basis geven we concreet en gericht, maar met nieuwe, ambitieuze accenten, invulling aan de Agenda 2030 die de raad in 2021 heeft vastgesteld. Onze opgaven, programma's en projecten zullen hierop gericht zijn en invulling aan geven.
Uitwerking van de ambities van het college
Eén van de grootste ontwikkelingen die invulling moet geven aan deze groeiambitie is de Stadsas. Het programma Stadsas bestaat uit drie projectgebieden langs het spoor en de MIRT-verkenning Oude Lijn. Gebieden langs het spoor zijn in beginsel de locaties waar op duurzame wijze aan stedelijke verdichting wordt gewerkt. Voor Maasterras fase 1 werken we toe naar een onherroepelijk bestemmingsplan, afstemming met publieke partners over de vervanging van de aanlanding naar de brug en bereiden we de samenwerking met private partners voor. Voor de gebiedsontwikkeling Knoop Leerpark onderzoeken we de verstedelijkingsmogelijkheden en stellen een ontwerp-omgevingsplan op voor de komst van het station Leerpark uit de MIRT-verkenning. In het gebied rondom station Dordrecht wordt o.a. een ontwerp-omgevingsplan opgesteld i.r.t de spoorse investeringen uit de MIRT-verkenning en faciliteren we particuliere initiatieven zoals de bouw van Nieuw Thureborgh. De MIRT-verkenning gaat voor Dordrecht enerzijds om de gewenste realisatie van het extra station Leerpark (deelstudie CS/NS), anderzijds om investeringen in het bestaande station Dordrecht (Knoop Dordrecht). In 2026 wordt het voorkeursbesluit genomen en een bestuursovereenkomst opgesteld.
In 2026 worden naast de Stadsas diverse woningbouw projecten gerealiseerd. Nadat in 2026 het Dordthuis in gebruik genomen wordt, start de sloop van het stadskantoor aan de Spuiboulevard. Het winnende plan van WPR/Trebbe voor de Hellingen wordt uitgewerkt zodat een vergunning aangevraagd kan worden en voor het bouwdeel op het Stadskantoor wordt de aanbesteding afgerond waarna ook dit in ontwikkeling komt. Indien de verkoop voldoende gevorderd is start in 2026 ook de bouw van de woningen op het bouwdeel CrownPoint. Indien de verkoop voldoende gevorderd is start in 2026 ook de bouw van de woningen op het bouwdeel CrownPoint. Aan het Admiraalsplein, Oudland, de Charlotte de Bourbonstraat, de Vogelbuurt, Stadswerven en Amstelwijck worden projecten gerealiseerd. Ook realiseren we (tijdelijke) woningen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen, zodat CrownPoint beschikbaar komt voor sloop en nieuwbouw. De bouwenveloppen voor de resterende delen van Amstelwijck worden op de markt gezet en in Amstelwijck Smitzigt wordt met de stichting Knarrenhof een plan ontwikkeld. Daarnaast werken we studies uit over de toekomst van gemeentelijke panden en welke koppelkansen daarbij mogelijk zijn, zodat deze tot ontwikkeling kunnen komen. We werken met Trivire plannen uit voor het gebied rond het Movado-terrein en Isaac da Costastraat en omgeving en we gaan op basis van de verdichtingsstudies met marktpartijen in gesprek over de potentie rond station Stadspolders. In Wielwijk wordt het project ter plaatse van de voormalige speeltuinvereniging rond de zomer opgeleverd. Aan de M.H. Trompweg wordt een complex van 39 sociale huurwoningen gerealiseerd.
Binnenstedelijk ontwikkelen is complex en duur en vraagt soms om lastige keuzes. Het is daarom van belang om goed te blijven communiceren met raad, inwoners, bedrijfsleven en andere stakeholders. Naast het bouwen van woningen wordt ingezet op groei van het aantal banen met impact. Die banenontwikkeling moet vooral terugkomen in de Westelijke Dordtse Oever/Dordtse Kil IV, Amstelwijck, de Campusontwikkeling Leerpark en de Binnenstad. De werklocaties sluiten aan bij de positieve groeiverwachtingen in de maakindustrie, logistiek, dienstverlening, zorg en de leisure/toerisme. Daarnaast wordt de komende jaren ook ruim aandacht besteed aan de gebieden rond de Tweede en Derde Merwedehavens.
Projecten Economie
De huidige problemen met betrekking tot netcongestie en energiezekerheid lijken een klein vertragend effect te hebben op het voorziene uitgiftetempo, waarbij het de komende jaren tot er structurele oplossingen zijn, de bedrijven dwingt om (zelf) met tijdelijke oplossingen te komen. Per project, uitgifte of uitbreiding waar niet meer voorzien is een grootverbruiksaansluiting wordt gekeken naar een maatwerk oplossing.
Het project Leerpark is afgerond en ook de grondexploitatie wordt afgesloten. In de afgelopen twee decennia s samen met de partners (ROC DaVinci als mede opdrachtgever in de coöperatie Leerpark) daarmee een aantrekkelijk stadsdeel toegevoegd, waar naast wonen, werken, leren en vrije tijdsbesteding zijn samengebracht. Er resteert nog een kavel tegenover de Duurzaamheidsfabriek waar plannen voor zijn om deze te ontwikkelen voor meer grootschalige test-, innovatie en startup ruimte. Insteek is om de Maakfabriek als gemeente zelf te ontwikkelen en in eigendom te nemen.
Voor het project businesspark Amstelwijck geldt dat de beschikbare kavels vrijwel zijn uitgegeven. Het terrein kent een hoogwaardige stedenbouwkundige opzet en verscheidenheid aan kantoorfuncties, aangevuld met vergader- en hotelvoorzieningen van Van der Valk. Op het businesspark zijn meer dan 1.800 arbeidsplaatsen gerealiseerd. Voor 2026 staat nog de tweede uitbreiding van Van der Valk met shortstay appartementen op de rol. De aanvraag omgevingsvergunning is hiervoor ingediend. Zowel de Laan van Europa (rotonde) als ook de noord oostzijde van het terrein worden ingezet voor tijdelijk initiatief, waaronder de tijdelijke opvang van evenementen en huisvesting Oekraïners.
De door gemeente/ROM-D aangekochte watergebonden locaties op de Merwedehavens (vml. Peute en PROAV locatie) zullen in 2026 in uitgifte worden gebracht voor maritieme bedrijvigheid. Beide terreinen moeten invulling geven aan de grote vraag naar watergebonden terreinen. De uitgiftecriteria zijn samen met de businesscases door college en raad vastgesteld. Beide percelen tezamen (in totaal goed voor bijna 10 hectare) moeten tenminste 400 nieuwe banen opleveren. De terreinen worden risicodragend ontwikkeld door de ROM-D en de gronden zullen na uitgifte in gemeentelijk eigendom worden gebracht ten behoeve langjarige erfpacht.
Voor Distripark geldt dat de uitgifte van fase 2 in 2025/2026 is voorzien. De afgekondigde netcongestie door Stedin levert wel mogelijke een vertraging op in de uitgifte.
De uitdaging voor wat betreft de banenontwikkeling ligt in het centrumgebied. De inzet is om het project Maasterras een deel zakelijke dienstverlening te combineren met de voorziene woningbouw. In het vastgestelde bestemmingsplan is daar reeds rekening mee gehouden. Inpassing van moderne kantoorfunctie moet bijdrage aan de diversificatie van het werkgelegenheidsaanbod van de stad. Gemeente voert hiervoor de gesprekken met potentiële vestigers in het kantoorsegment.