Welke verbonden partijen dragen bij?

www.socialedienstdrechtsteden.nl

• Mevrouw C.C. van Benschop, voorzitter van het Algemeen Bestuur tevens lid Algemeen Bestuur
• De heer W. van der Kruijff, lid Algemeen Bestuur
• De heer H. van der Linden, 1e plaatsvervangend lid Algemeen Bestuur
• Mevrouw T.F. de Jonge, 2e plaatsvervangend lid Algemeen Bestuur

De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht en Hardinxveld-Giessendam.

Dordrecht

Samenwerking op tal van onderwerpen in het sociaal domein, zoals de Participatiewet, schuldhulpverlening en maatwerkvoorzieningen voor de Wmo. Het beleid dat de GR Sociaal uitvoert wordt op verschillende manieren vastgesteld. De verordeningen die vanuit de inhoudelijke wetten, zoals de Participatiewet, de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en de Wet maatschappelijke ondersteuning, nodig zijn, worden door de deelnemende gemeenten en de GR Sociaal gezamenlijk voorbereid en door de lokale gemeenteraden vastgesteld. De nadere regels en beleidsregels worden grotendeels door het Dagelijks en het Algemeen bestuur van de GR Sociaal vastgesteld.

Actuele ontwikkelingen d.d. juli 2025
Externe ontwikkelingen en spanningen vormen een risico voor de Nederlandse economie en financiële stabiliteit en zouden kunnen leiden tot lagere economische groei, inflatie en afnemende koopkracht.

Tegelijkertijd staan gemeenten voor een grote financiële uitdaging. Vanaf 2026 zal de financiële positie van gemeenten verder onder druk komen te staan door de geplande korting van de rijksoverheid op het gemeentefonds. Het jaar 2026 staat ook wel bekend als het ravijnjaar. Daarnaast zal de verwachte herverdeling van het gemeentefonds negatieve gevolgen hebben voor gemeenten en derhalve ook voor de Drechtstedengemeenten én daarmee de GR Sociaal.

In deze tijden van externe ontwikkelingen, financiële en personele krapte én vernieuwing van of extra taken is het dan ook cruciaal om prioriteiten te stellen, krachten te verenigen én in te zetten op het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving. Dit vraagt om nieuw realisme waarbij de belangen van inwoners en de samenleving als geheel zorgvuldig moeten worden afgewogen. Wat is haalbaar en betaalbaar, hoe zorgen we gezamenlijk voor weerbaarheid en welke maatregelen zijn nodig om een toekomstbestendig sociaal domein te waarborgen?

Wanneer gekeken wordt naar de Drechtstedelijke situatie, werkt de GR Sociaal middels de bestuurlijke opdracht 'Een toekomstbestendig sociaal domein', samen met de Drechtstedengemeenten aan ombuigingen door mogelijkheden in kaart te brengen die bijdragen aan het beheersbaar houden van de kosten en personele druk binnen het sociaal domein. Inzet hiervan is dat ondersteuning voor inwoners die dat nodig hebben beschikbaar blijft. Hierbij zijn kansen gesignaleerd op het gebied van beleidsaanpassingen, uitvoering en bedrijfsvoering. Maar ook worden er nieuwe samenwerkingsmogelijkheden onderzocht. In het afgelopen jaar zijn al verschillende initiatieven en acties ondernomen, die ook in het komende jaar worden voortgezet, zoals het herontwerpen van uitvoeringsprocessen om de ondersteuning en dienstverlening effectiever en efficiënter in te richten. De inzet van herstelgerichte ondersteuning is ook een van de voorbeelden om de doelstelling te behalen. De aanpak heeft politiek stof doen opwaaien en is in afwachting van politieke besluitvorming.

Vraagstuk is of de geformuleerde maatregelen gezien de huidige financiële en politieke situatie voldoende zullen zijn. De zoektocht naar ombuigingen, maatregelen en besparingen gaat onverminderd door waarbij reflectie zal plaatsvinden op de bestuursopdracht. Paradoxaal is wel dat tegelijkertijd de huidige governance-structuur zorgt, in combinatie met beleidskeuzes en de hoeveelheid initiatieven, pilots en projecten, voor een toenemende druk op beleid en uitvoering, hetgeen invloed heeft op efficiëntie en effectiviteit. Daarnaast speelt ook de impact van onderzoek voor de organisatie waarvan de uitkomsten worden afgewacht.

Eén ding is zeker, de komende jaren zullen we ook in de Drechtsteden voor grote uitdagingen staan die we gezamenlijk moeten bepalen en aangaan om zodoende te zorgen voor een toekomstbestendig sociaal domein. Samen, als gemeenten én GR Sociaal, zullen we moeten inzetten op het versterken van de weerbaarheid van kwetsbare inwoners om zodoende de dienstverlening te kunnen blijven leveren. Dit vraagt scherpere keuzes en het aanbrengen van focus en kan tot gevolg hebben dat eerder gestelde doelen en speerpunten kunnen veranderen of worden bijgesteld.

Er moet worden zorggedragen voor een stevige basis en uitvoerbare dienstverlening met haalbare doelen, maar ook moet worden ingezet op de weerbaarheid van onze inwoners en de kracht van het netwerk en de samenleving. Gebruik maken van elkaars krachten, elkaar helpen en vertrouwen is essentieel in tijden van crisis. Samen staan we immers sterker!

Actuele risico's d.d. juli 2025

• Voor het aantal bijstandsgerechtigden is de afgelopen jaren een doelstelling gehanteerd, die inhoudt dat we 2,5% beter scoren dan de landelijke CPB-prognose. Die doelstelling is de afgelopen jaren nooit gehaald. Daarover is elk jaar gerapporteerd bij de jaarrekening. Wij vinden het van belang een ambitieuze, maar realistische doelstelling op te nemen voor 2026 en verder. Daarom hebben we goed gekeken wat wij echt haalbaar achten. De consequenties van het aanpassen van de doelstelling zijn daarom als risico opgenomen in de risicoparagraaf;
• De pilot voor de algemene voorziening (was-en strijkservice) wordt opgestart vanaf 2025 en aangeboden aan nieuwe Wmo-cliënten ter vervanging van de tot dan toe beschikbare maatwerkvoorziening in de Huishoudelijke Ondersteuning. Het doel was het ontlasten van de huishoudelijke ondersteuning bij een tijdrovende - dus kostbare - klus. Door dit uit te besteden aan de participatiedoelgroep is beoogd kostbare tijd van gekwalificeerde hulpen effectiever te benutten en tegelijkertijd verondersteld dat hiermee impact kon worden gemaakt op de sociale positie van inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het kan zijn dat het in 2026 nog niet volledig is ingericht;
• Medio 2026 wordt er een nieuw aanbestedingstraject opgestart voor Begeleiding. De financiële gevolgen zijn nog niet te kwantificeren;
• Per 1 augustus 2025 gaat Stroomlijn een nieuw contract aan met de vervoerders voor collectief vervoer. De financiële effecten zijn nog onduidelijk;
• Het in eigendom zijnde pand van Drechtwerk aan de Kamerlingh Onnesweg 1: onvoorziene benodigde maatregelen om te voldoen aan wet- en regelgeving kunnen impact hebben op het exploitatieresultaat;
• Uitstaande geldlening aan Assembly Partner B.V. op 1 januari 2024 groot € 1.132.000. Bij faillissement is het risico tot het niet volledig innen van de uitstaande lening reëel, afgegeven borgstelling zal dit risico beperken;
• Het kabinet heeft besloten om voor alle Wmo-voorzieningen waar nu het abonnementstarief voor geldt, een inkomensafhankelijke eigen bijdrage in te voeren. Het kabinet gaat er van uit dat de gemeenten hierdoor per saldo minder zullen uitgeven voor de wmo voorzieningen. Vooruitlopend op de wetgeving die hierbij nodig is heeft het kabinet al wel de algemene uitkering uit het gemeentefonds neerwaarts bijgesteld. Voor de Drechtstedengemeenten betekent dit een lagere uitkering uit het Gemeentefonds van circa 3 miljoen euro. Het risico geldt vanaf 2027;
• Het pand 'De Hellingen' is gehuurd tot eind 2026. Investeringen zijn nodig om de functionaliteit van de panden op orde te houden, maar worden beperkt tot het strikt noodzakelijke. Ook de jaarlijkse onderhoudskosten kunnen oplopen, door de ouderdom van het pand. Er wordt steeds kritisch gekeken naar de noodzaak van investeringen en onderhoudsverplichtingen. Risico is dat de extra kosten niet binnen de bestaande budgetten kunnen worden opgevangen. De verwachting is overigens dat in 2026 geen grote investeringen of extra onderhoudskosten meer voor het pand aan de Hellingen worden gedaan;
• De subsidie SW is de belangrijkste inkomstenbron van het onderdeel Drechtwerk. Wijziging in de bekostigingssystematiek kan gevolgen hebben voor de omvang van de subsidie SW, d.w.z. dat het ministerie de hoogte van de subsidie per SE bepaalt. Elke euro verandering in de subsidie veroorzaakt een gelijke mutatie in het tekort zowel positief als negatief. (in deze begroting zijn de meest recente budgetten verwerkt, septembercirculaire 2024 als wel een verwachte LPO Rijkscompensatie);
• Bij de invoering van de Participatiewet is de door het Rijk begrote bezuiniging op de rijksbijdrage als uitgangspunt genomen. Voor de verdeling van de subsidiegelden wordt rekening gehouden met een zogenaamde blijf kansberekening. De werkelijke uitstroom van Drechtwerk versus de uitstroom vanuit het actuarieel model waar vanuit het Rijk werkt, kan (grote) afwijkingen hebben hetgeen kan leiden tot (aanzienlijke) tekorten op de subsidie inkomsten ten opzichte van de salarisbetalingen zoals inmiddels gepresenteerd;
• Bij het opstellen van een begroting wordt gewerkt met bekende (verwachte & exacte) ontwikkelingen op gebieden als aanpassingen van WML, loonprijsontwikkelingen, bekende cao-afspraken waar van toepassing. Vaststaande gegevens over landelijke ontwikkelingen, gepubliceerd in de meest recente mei- en septembercirculaires van het Rijk zijn hierin verwerkt. Elke wijziging of aanpassing heeft dus direct effect op de hier gepresenteerde (meerjaren-) begroting. Een afwijking van 1% op de lonen voor SW heeft een effect van € 293.000 en op overig personeel een effect van € 77.000.

• www.dienstgezondheidjeugd.nl
• www.jeugdzhz.nl
• www.veiligthuiszuidhollandzuid.nl
• www.ravzhz.nl

• De heer H. van der Linden, voorzitter en lid Algemeen Bestuur
• De heer M.P.P.M. Merx, lid Algemeen Bestuur
• Mevrouw C.C. van Benschop, plaatsvervangend lid Algemeen Bestuur

De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Molenlanden, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht.

Dordrecht

Het in algemene zin behartigen van belangen op het terrein van: publieke gezondheid, maatschappelijke zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, onderwijs, jeugdgezondheidszorg en jeugdhulp.

Actuele ontwikkelingen d.d. augustus 2025

GR DG&J heeft een meerjarenbeleidsplan en uitvoeringsprogramma opgesteld voor de periode 2024-2028. Het plan geeft richting aan de taakinvulling en ambities van de DG&J en geeft inzicht in voor de DG&J relevante ontwikkelingen.

SOJ

• Naast het meervoudig lokale programma Werk voor de Jeugd (vastgesteld in 2022) hebben de 10 gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid in 2024 een regionaal verbeterprogramma vastgesteld: Beschikbare en betaalbare jeugdhulp. Dit programma wordt jaarlijks herijkt. De regionale en lokale consequenties van de landelijke hervormingsagenda Jeugd worden hierin meegenomen. Het verbeterprogramma omvat verschillende maatregelen:
• In het programma bakenen we jeugdhulp scherper af ten opzichte van andere, voorliggende wetten en voorzieningen. Hiervoor wordt de lokale gemeentelijke verordening aangepast.
• We nemen producten en diensten die momenteel regionaal ingekocht zijn kritisch onder de loep en begrenzen deze, waar mogelijk, onder andere door strenger te selecteren op bewezen kwaliteit. Per 1 januari 2026 zijn de contracten met jeugdhulpaanbieders vernieuwd.
• We ontwikkelen tools om toegangsmedewerkers van sociale teams beter in staat te stellen om de juiste afweging te maken.
• We breiden het aanbod aan algemene voorzieningen uit door ‘jeugdhulp naar voren’ te halen.
• We verbeteren de zogenaamde huisartsenroute, zodat we meer grip krijgen op het beroep dat via de huisartsen op jeugdhulp wordt gedaan.
• Vergelijkbaar met de huisartsenroute versterken we de gemeentelijke grip op de route vanuit de Gecertificeerde Instellingen en maken we afspraken rondom de in- en uitstroom van jeugdigen met een maatregel. Deze aanpak hebben we in Zuid-Holland Zuid stevig gekoppeld aan het regionale programma ‘Toekomstscenario’, dat al een aantal jaren draait. We bereiden ons met dit programma voor op de landelijke uitrol en zetten ook in op een sterkere inhoudelijke verbinding tussen enerzijds (het contractmanagement van) de Gecertificeerde Instellingen, maar ook Veilig Thuis en anderzijds de sociale wijkteams in de regio.

Publieke gezondheid

• Gemeenten voeren een beleidsontwikkelingsproces voor de totstandkoming van de lokale nota's publieke gezondheid 2024-2028. De lokale nota gezondheid is eind 2024 aangeboden aan de Dordtse gemeenteraad. Hierin is uitgewerkt wat we lokaal en regionaal doen om gezondheid te bevorderen.
• De Brede Specifieke Uitkering sport en bewegen, gezondheid, sociale basis en cultuur loopt tot 2025/2026. Dit zijn geoormerkte middelen om aan een gezond en actief leven te werken. Ook zijn er vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA) middelen gekomen om de regionale samenwerking met zorgpartners en zorgverzekeraar te versterken. Het rijk moet het Aanvullende Zorg en Welzijnsakkoord nog inhoudelijk en financieel vertalen. Dat maakt de toekomst van het werken aan gezondheid - op onderdelen - onzeker. Bijvoorbeeld voor de aanpak van overgewicht.
• Het is nog onduidelijk wat de rijksbijdrage wordt voor pandemische paraatheid en seksuele gezondheid. We hebben hiervoor aandacht gevraagd in onze zienswijzebrief over de begroting 2026 van de DG&J. Ons uitgangspunt is, dat de dienst voor de uitvoering van de taken binnen de rijksbijdrage(n) moet blijven.
• Er loopt een ontwikkelagenda over de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Gemeenten bekijken komende tijd in hoeverre er bestuurlijk een regionale ontwikkelwens ligt, met het oog op het basispakket. Verder is het rijksvaccinatieprogramma op onderdelen aangepast. Vaccinaties moeten o.a. op andere leeftijden worden gegeven. Dit betekent dat Jong JGZ hiermee in de uitvoeringscapaciteit rekening moet houden.
• We brengen dit jaar in beeld wat het regionale en lokale aanbod bemoeizorg is, om vervolgens te kijken hoe we als gemeente bemoeizorg (beter/anders) kunnen organiseren en de beweging naar voren kunnen maken. Ook maken we onderscheid tussen wettelijke taken en plustaken.

LVS

• De inwerkingtreding van het wetsvoorstel 'Van school naar werk' is uitgesteld. Verwachte datum is 1 januari 2026. School en arbeidsmarkt moeten meer worden vervlochten. Er komen extra middelen, maar de doelgroep RMC wordt dus uitgebreid van 16 tot 23 jaar naar 27.
• De bestuursopdracht naar LVS is afgerond. Vanuit het Algemeen Bestuur is een voorgenomen besluit genomen om LVS structureel uit te breiden van 12,9 naar 15,5 fte.  
• De DG&J ontvangt extra middelen vanuit Preventie met Gezag, waarmee extra leerplichtconsulenten worden ingezet in Dordt West. Deze middelen worden mogelijk in 2026 afgebouwd.
• Het Openbaar Ministerie zal verzuim bij het uitblijven van een vrijstelling (omwille van geloofsovertuiging) niet langer vervolgen. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de uitvoering door leerplichtambtenaren.

Actuele risico's d.d. augustus 2025

Algemeen

• Onvoldoende/geen weerstandsvermogen bij de onderdelen DG&J en SOJ om (onvoorziene) tegenvallers op te vangen (vanuit de gedachtelijn bij GR-en geen stapeling van reserves te hebben).
• Loon- en prijsstijgingen.

SOJ

• Geen (afdoende) realisatie taakstellingen op jeugdhulp. Nog onvoldoende transformatie van de jeugdhulp.
• Onjuiste c.q. te hoog afgegeven beschikkingen jeugdhulp. Sturen op het normenkader blijft van belang.
• Continuïteits-/financiële problemen bij aanbieders voor gesloten jeugdhulp (JeugdzorgPlus) en Jeugdbescherming West.
• Met terugwerkende kracht declareren van PGB-budgetten.
• Toename van de vraag naar jeugdhulp. Te lang gecontinueerde of niet geleverde zorg door aanbieders jeugdhulp.  

Publieke gezondheid

• Meerkosten voor vaccinaties naar aanleiding van het aanpassen van het rijksvaccinatieprogramma. Doordat vaccinaties ook in jongere jaarcohorten moeten worden geprikt, kan er niet altijd groepsgewijs worden opgeroepen. De JGZ geeft aan dat ze hierdoor meerkosten verwachten. In de septembercirculaire moet duidelijk worden in hoeverre gemeenten hiervoor gecompenseerd worden.
• Meerkosten voor pandemische paraatheid en seksuele gezondheid als rijksbijdragen niet dekkend zijn en/of formatie niet op tijd wordt afgebouwd bij de dienst Gezondheid & Jeugd.
• Het Ministerie van VWS wil de vergoedingssystematiek inzake COVID-19 veranderen in een 'prijs per prik'. Het financieel risico ligt dan bij de DG&J (en daarmee de gemeenten). Mogelijk moeten dan andere inhoudelijke keuzes worden gemaakt.
• Er vallen twee taken weg bij de GGD en daarmee ook de fte's die hieraan zijn toegeschreven, namelijk de uitvoering van de toegangspoort MO (stopt eind 2025) en de woonadvisering voor de Drechtsteden gemeenten (stopt eind 2027). Dit in combinatie met de taakstelling van 8% op de begroting 2026 (excl. SOJ) maakt dat de continuïteit van de OGGZ-taken die bij de GGD zijn belegd onder druk staan.

VT

• Door een combinatie van een sterke stijging van het aantal meldingen en een niet evenredige stijging van de formatie kunnen er langere doorlooptijden ontstaan en vertraging bij overdracht van meldingen aan lokale veld door Veilig Thuis ZHZ. Mogelijk worden wettelijke termijnen niet gehaald.
• Meerkosten door het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.

LVS

• Meerkosten voor de uitvoering van LVS om schoolverzuim tegen te gaan (verlenging tijdelijke inhuurkrachten).
• Wet van school naar duurzaam werkt treedt in werking op 1 januari 2026. Alle bestaande regelingen worden tot die tijd verlengd. Budgetten voor uitvoering van de wet worden pas in september 2025 bekend.